Odwrócona hipoteka stanowi przeciwieństwo kredytu hipotecznego. Co do zasady będzie stanowiła uwolnienie skumulowanych w nieruchomości środków i umożliwi ich wykorzystanie na dowolny cel. Docelowo, w Polsce, nie określono grupy wiekowej stąd tez będą mogli z niej skorzystać wszyscy, którzy posiadają na własność nieruchomość, spółdzielcze, własnościowe prawo do lokalu lub prawo użytkowania wieczystego. Niewątpliwie będzie stanowiła zastrzyk gotówki, płatnej w ratach lub jednorazowo. W zamierzeniach ustawodawcy jednak odwrócona hipoteka to produkt kierowany do osób starszych, mniej zamożnych, których z czasem będzie w kraju przybywało. Umowę mogą podpisać również małżonkowie. Ustawa ma zapewnić osobom korzystającym z odwróconej hipoteki bezpieczeństwo i stabilizacje finansową. Nieruchomość, będąca przedmiotem zabezpieczenia do chwili śmierci beneficjenta ma stanowić jego własność. Bank, o ile spadkobiercy nie wyrażą woli spłaty zobowiązania, dopiero po śmierci przejmie ją na własność.
Jak obliczona jest wartość nieruchomości i kredytu?
Przepisy, obecnie czekają na podpis Prezydenta (Sejm i Senat ustawę przegłosowali) stanowią, że wartość nieruchomości wyliczana będzie na podstawie opinii rzeczoznawcy, na podstawie wartości rynkowej. Warto jednak pamiętać, że kwota do wypłaty przez bank, czy inną instytucję finansową pomniejszona będzie o koszty kredytu, prowizję i inne opłaty. Do wyliczenia kredytu brana będzie nie tylko wartość nieruchomości, ale i wiek, płeć i forma spłaty wybrana przez potencjalnego kredytobiorcę. Może ona się tez zmieniać z upływem czasu, w związku z różnicami w wartości mieszkania, jego standardu.
Pieniądze z odwróconej hipoteki będą nieopodatkowane i mogą być przeznaczane na dowolny cel. W innych krajach, gdzie odwrócona hipoteka jest popularna, środki z raty miesięcznej, czy jednorazowej wypłaty nie mają tez wpływu na prawo do świadczenia, czy pomoc socjalną. W Polsce ma być podobnie.
Obowiązki kredytobiorcy
Osoba, która podpisała umowę odwróconej hipoteki do chwili śmierci pozostaje właścicielem nieruchomości i zobowiązany jest do zamieszkiwania w niej, dokonywania wszelkich napraw, remontów. Wszelkie opłaty, podatki, ubezpieczenie opłacane powinny być terminowo.
Spadkobiercy
]Odwrócona hipoteka adresowana jest do grupy starszych osób, którym dodatkowe fundusze ułatwią godne, starcze życie. Jeśli po śmierci kredytobiorcy, spadkobiercy wyrażą wole spłaty zobowiązania – nieruchomość pozostanie ich własnością. Jeśli nie skorzystają z możliwości spłaty bank przejmie ja na własność. Co ważne, jeśli do chwili zgonu nie zostaną wypłacone wszystkie należności wynikające z umowy odwróconego kredytu, nadwyżka zostanie wypłacona spadkobiercom.
Odwrócona hipoteka to nowość na polskim rynku, miejmy nadzieję, że dzięki konieczności rzetelnego informowania przez banki (poprzez przesyłanie formularza informacyjnego na minimum 7 dni przed podpisaniem umowy), przejrzystym zasadom i gwarancjom zachowania prawa do nieruchomości do śmierci, podobnie jak na zachodzie, czy USA, odwrócona hipoteka zyska rzesze wielbicieli i u nas. Może stanowić zabezpieczenie, „lek” na przejściowe problemy finansowe, gwarancje godnego życia dla wielu osób starszych i nie tylko. Jedno jest pewne – znacznie różni się od renty dożywotniej, która funkcjonuje w naszym kraju od kilku lat. Tą kwestią zajmuje się rząd.